سرطان به مجموعه ای از بیماریها اطلاق می گردد که هر کدام به شیوه های خاصی ایجاد می شوند ولی چیزی که در همه آنها مشترک است تکثیر غیر طبیعی و غیر قابل کنترل سلول است .
در بدن همه ما در زمان تکثیر سلولها ممکن است اشتباهاتی صورت گیرد و سلولهای غیر طبیعی ایجاد شوند . بنابر این هر شخص دارای سلولهای سرطانی در بدن خود هست. این سلولها در آزمایشات استاندارد خود را نشان نمی دهند تا آنکه به مقدار چند میلیارد سلول افزایش یابند . زمانیکه سیستم ایمنی انسان قوی باشد و دچار نقص و مشکل نباشد سلولهای سرطانی که ممکن است روزانه در جریان تکثیرهای سلولی ایجاد شوند بلافاصله از بین می روند و از ایجاد تومور سرطانی جلوگیری می شود. بنابراین بازندگی سالم و تغذیه مناسب می توان سیستم ایمنی را تقویت نمود و از ایجاد بافت سرطانی جلوگیری کرد.
توده های تومور ایجاد شده در بدن می توانند خوش خیم یا بدخیم باشند. تومورهای خوش خیم از نظر بافت شناسی ، معمولا محدود به قسمت کوچکی از بدن هستند و اغلب به آهستگی رشد می کنند و معمولا توانایی تهاجم به بافتهای دور دست را ندارند . این تومورها بسته با اندازه و حجمشان مشکلاتی به وجود می آورند که با درمان تومور که غالبا جراحی می باشد مشکل بیمار حل می شود. سرطان یا تومورهای بدخیم نیز از یک ناحیه محدود و کوچک شروع می شوند ولی می توانند به بافتها و ارگانهای مجاور و همچنین مناط دور دست انتشار یابند و مشکلات فراوانی برای بیمار ایجاد کنند و برای درمان بیمار باید از روشهای مختلف مثل شیمی درمانی ، رادیوتراپی و جراحی استفاده نمود.
علت دقیق آن ناشناخته باقی مانده ولی عواملی که می توانند باعث افزایش احتمال ابتلا به سرطان شوند شامل موارد زیر هستند:
تغذیه و عادات غذایی نادرست ( 30 درصد از سرطانها مربوط به رژیم غذایی نامناسب هستند)
سیگار و قلیان و دخانیات( 90 درصد سرطانهای ریه ناشی از مصرف توتون است)
چاقی و نداشتن فعالیت فیزیکی مناسب
مواجهات شغلی با مواد سرطان زا
عفونتها ( بخصوص هپاتیتها)
ژنتیک
امواج و پرتوها
....
- مصرف غذا و مایعات داغ : طبق بررسی های انجام شده نوشیدن مایعات داغ با خطر ابتلا به برخی سرطانهای دستگاه گوارش نظیر حنجره ، مری و معده مرتبط می باشد. بنابر این قبل از مصرف غذا و مایعات داغ چند دقیقه صبر کنید تا از دمای آن کاسته شود.
- مواد نگهدارنده موجود در برخی از غذاها : مواد نگهدارنده مثل نیتریت و نیترات که در فرآورده هایی مثل سوسیس و کالباس و مواد کنسرو شده استفاده می شوند تا خطر آلودگی با باکتری را کاهش داده و اندکی هم به طعم مطبوع محصول کمک کنند، می توانند تولید نیتروزآمین نمایند که ماده ای بسیار سرطان زا است . به این دلیل باید در مصرف مواد غذایی دارای نگهدارنده بسیار دقت نمود.
- غذاهای کبابی و دودی شده : مصرف طولانی مدت غذاهای دودی شده ، کبابی و نمک سود می تواند منجر به ابتلا به برخی انواع سرطان از جمله سرطان معده شود. بنابر این بهتر است مصرف زیاد غذاهای دودی و نمک سود اجتناب شود.
- غذاهای پرچرب: استفاده از غذاهای پرچرب بخصوص چربی حیوانی باعث افزایش ابتلا به سرطانهایی نظیر پروستات ، لوزالمعده ، روده بزرگ ، راست روده و کبد می شود . بنابراین محدود کردن غذاهای پرچرب در رژیم غذایی روزانه در پیشگیری از ابتلا به سرطان مفید است.
- مصرف بیش از حد گوشت قرمز: مصرف بیش از حد گوشت قرمز احتمال ابتلا به انواع سرطان ها از جمله سرطانهای روده بزرگ، لوزالمعده ، کلیه، پستان و پروستات را افزایش می دهد. بنابر این در افرادی که مبتلا به کم خونی فقر آهن نیستند بهتر است میزان مصرف گوشت قرمز در رژیم غذایی روزانه بیش از حد نباشد و بیشتر از گوشت ماهی ، پرندگان و گیاه سویا استفده شود.
90 درصد از موارد سرطان ریه مربوطه به مصرف دخانیات است . مصرف دخانیات با سرطانهای دیگر مثل سرطان دهان ، مری ، لوزالمعده ، خون ، کلیه ، مثانه و برخی دیگر از سرطانها نیز مرتبط است . بنابراین بهتر است از مصرف سیگار و قلیان اجتناب کنیم .
بله الکل باعث افزایش خطر ابتلا به سرطانهایی مثل دهان ، حلق ، حنجره ، مری، کبد ، روده بزرگ و پستان می شود. مصرف الکل همراه با دخانیات باعث افزایش این خطر می شود.
در بدن ما روزانه در طی سوخت و ساز طبیعی موادی تولید می شوند که باعث آسیب و تخریب سلولهای بدن می شوند به نظر می رسد که با استفاده از مواد موجود در سبزیجات و میوه جات تازه ( آنتی اکسیدان ها ) می توان از این آسیب ها جلوگیری نمود. چون آسیب بافتی با افزایش خطر ابتلا به سرطان مرتبط است با مصرف آنتی اکسیدانها می توان خطر ابتلا به سرطان را کاهش داد. انواع معروف آنتی اکسیدان ها شامل ویتامین ث و ویتامین ای است. در برخی مطالعات نشان داده شده که افرادی که سبزیجات و میوه جات غنی از آنتی اکسدان مصرف کرده اند خطر ابتلا به سرطان در آنها کمتر بوده است . هنوز تحقیقاتی در دسترس نیست که نشان دهنده این باشد که شکلهای دارویی آنتی اکسیدانها باعث کاهش ابتلا به سرطان شود بنابراین بیشتر توصیه می شود که به جای قرص ویتامین ث و ای از میو ها و سبزیجات تازه استفاده شود.
هنوز تحقیقات و مطالعات معتبری که این ارتباط را ثابت نماید در دسترس نیست و شواهدی مبنی بر ارتباط بی ن مصرف این مواد و ابتلا به سرطان موجود نیست.
این غذاها با افزودن ژن سایر گیاهان یا موجودات زنده به نوعی محصول خاص حاصل می شوند و مقاومت آنها در برابر آفات و یا مدت پایداری محصول افزایش می یابد . در حال حاضر مدارک ثابت شده ای مبنی بر ارتباط این محصولات و سرطان موجود نیست و نیاز به بررسی های بیشتری می باشد.
غذاهای غنی از کلسیم ممکن است خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ و راست روده را کاهش دهند. ارتباطاتی بین مصرف کلسیم در حد متعادل و بیشتر از منابع غذایی طبیعی بخصوص لبنیات باشد. مصرف لبنیات پرچرب مفید نیست و جذب کلسیم را مختل می نماید.
در دنیای مدرن امواج زیادی مارا احاطه کرده اند از امواج رادیویی تا امواج مخابراتی و حتی پرتوهای خورشیدی ، امواجی که طول موج کمتری دارند در برخورد با بدن اسنان در درازمدت می تواند باعث جهش در DNA اختلالات سلولی و ایجاد سرطان شوند. شواهدی وجود دارد که افرادی که از تلفن همراه به مدت طولانی در شبانه روز استفاده می کنند5/2 برابر بیشتر در معرض تومور مغزی ، کم حافظگی و عوارضی از این دست قرار می گیرند .